«…Δώδεκα νέοι, στο βουνό, μέσα στα έλατα, βγήκαν να πολεμήσουν τους κατακτητές, Γερμανούς, Ιταλούς, Βούλγαρους, και τους Έλληνες υποτακτικούς φασίστες […] Κυκλωμένο τον είχαν στο Γιδοβούνι κι αυτός την ίδια νύχτα χτυπούσε στο Λιδωρίκι κι αιχμαλώτιζε τον ταξίαρχο που μας θεωρούσε κυκλωμένους […] Ο αντίπαλος διέθετε ενάντια στο τμήμα του Διαμαντή δέκα τάγματα και μία ταξιαρχία… Και η δύναμη αυτή κρινόταν ‘‘ανεπαρκής’’ για την καταδίωξη του Διαμαντή […] Ο Διαμαντής, μετά από μια αστραπιαία σύσκεψη, φωνάζει: ‘‘Όλοι πάνω στο ύψωμα!’’ […]‘‘Τράβα εσύ, Νίκο, να δεις από κει!’’. Ήταν και η τελευταία του πια εντολή… Την ώρα εκείνη ακούω έναν πυροβολισμό. Κι ένα ‘‘ωχ’’. Μπορεί να σκότωσαν τότε το Διαμαντή. Ποιος; […] Έδινε την μπουκιά του και το τσιγάρο του και στον πιο απλό αντάρτη. Στις συνελεύσεις δεχόταν την κριτική και του τελευταίου μαχητή […] Τον θυμάμαι σαν τώρα. Απλός αντάρτης εγώ. Ονομαστός καπετάνιος εκείνος. Και να κάθεται να σ’ ακούει και να κουβεντιάζει μαζί σου σαν ίσος προς ίσον […] Ύστερα από τον Άρη, ο Διαμαντής διατηρεί την πιο ξεχωριστή θέση και την πιο ζωηρή ανάμνηση στις καρδιές όλων των αγωνιστών[…]Ο Διαμαντής, ο αγνός μαχητής, ο έμπειρος πολέμαρχος, ο μεγάλος λαϊκός ηγέτης, θα μείνει αιώνιο και ακατάλυτο σύμβολο του αδάμαστου ελληνικού λαού…»
(αποσπάσματα από το βιβλίο)
Στη βγαλμένη από φωτιά και σίδερο εποποιία του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ υπάρχουν μορφές που, ξεχωριστές μεταξύ ίσων, φεγγοβολούσαν και πυρπολούσαν το νου και την καρδιά του αγωνιζόμενου λαού. Όχι με θορυβώδεις και πομπώδεις ιαχές. Μα με το πολιτικό, στρατιωτικό και ηθικό μεγαλείο που απέπνεαν, σμιλεμένο στον τιτάνιο αγώνα για λευτεριά και λαοκρατία. Μια τέτοια κορυφαία μορφή, ίσως η πιο χαρισματική, ήταν ο Γιάννης Αλεξάνδρου, ο «Σταυραετός της Ρούμελης», ο ξακουστός κι αλησμόνητοςΚαπετάν Διαμαντής.
Ο Γεώργιος Ματζώρος σκιαγραφεί το πορτρέτο του δοσμένου ολοκληρωτικά στην υπόθεση του λαού καπετάνιου, μέσα από τη γλαφυρή αφήγηση, τις μοναδικές, αδημοσίευτες και δημοσιευμένες, μαρτυρίες συντρόφων, καθώς και ντοκουμέντα φίλων και αντιπάλων.Από τα μαθητικά χρόνια, τη φοιτητική δράση στη Νομική και την ένταξη στην ΟΚΝΕ, τη συγκρότηση της πρώτης ανταρτοομάδας στον Παρνασσό τον Ιούλη του 1942, τη σύνδεση με τον Άρη, μέχρι τα Δεκεμβριανά. Κι από τη δημιουργία της πρώτης Ομάδας Καταδιωκόμενων Παρνασσού στον Εμφύλιο, μέχρι το δραματικό τέλος στα Βαρδούσια τον Ιούνη του 1949.
Μέσα από την εναλλαγή αφήγησης και συγκλονιστικών μαρτυριών, περιδιαβαίνουμε νοερά τις δεκάδες μάχες, και ιδιαίτερα τις πιο επικές (Ρεκά, Γοργοπόταμος, Αράχωβα, Παύλιανη), κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης· κατόπιν τις δραματικές και συντριπτικά άνισες συγκρούσεις κατά τα Δεκεμβριανά, με την περιβόητη μάχη της Κηφισιάς και την απόσπαση δεκάδων Άγγλων αιχμαλώτων από το Σύνταγμα του Διαμαντή να δεσπόζει· κι έπειτα τις ανυπέρβλητες μάχες του Εμφυλίου (Μπράλος, Αράχωβα, Γκιώνα-Μάχη του Χώρου), τις ξακουστές καταλήψεις πόλεων (Καρδίτσα, Καρπενήσι), αλλά και τους άφταστης σύλληψης και μεθοδικότητας στρατηγικούς ελιγμούς (Πυργούλι, Γιδοβούνι-Λιδωρίκι).
Ο Καπετάν Διαμαντής δεν ήταν μόνο μια καθολικά αναγνωρισμένη λαϊκή παρτιζάνικη ιδιοφυΐα. Ήταν μια ολοκληρωμένη κι αψεγάδιαστη προσωπικότητα, με όλα τα χαρακτηριστικά του κομμουνιστή λαϊκού ηγέτη. Γνήσια λαϊκός, αλύγιστα ανθεκτικός, απόλυτα ασκητικός, ακλόνητα κομματικός, πολιτικά οξυδερκής και με τεράστια εμπιστοσύνη στις μάζες και στο λαϊκό αισθητήριο. Σπλάχνο από τα σπλάχνα του λαού, αφιέρωσε όλη του την ύπαρξη σ’ αυτόν, χωρίς να κρατήσει τίποτα για τον εαυτό του. Αυτό όμως που φώτιζε και στόλιζε όλες τις υπόλοιπες πολιτικές και οργανωτικές ικανότητές του ήταν το βαθιά συλλογικό πνεύμα στον τρόπο δουλειάς και διοίκησης, η αφειδώλευτη έγνοια για κάθε μαχητή, η επαναστατική σεμνότητα και δωρικότητα.
Το έργο τούτο δεν είναι μια αγιογραφία του πρωτοπόρου κομμουνιστή ηγέτη, Καπετάνιου του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, Διοικητή της 2ης Μεραρχίας και Αντιστράτηγου του ΔΣΕ. Άλλωστε, πρώτος αυτός, με την ανυπόκριτη και παροιμιώδη σεμνότητά του, θα έψεγε όποιον επιχειρούσε κάτι τέτοιο. Είναι όμως η εκπλήρωση ενός χρέους προς την πιο «προμηθεϊκή» φιγούρα και των δύο αντάρτικων…
Το βιβλίο του Γεώργιου Ματζώρου Καπετάν Διαμαντής ‒ Ο σταυραετός της Ρούμελης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝΤΟΣ και διατίθεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
Μια βιογραφική βαθιά υπόκλιση στο θρυλικό σεμνό καπετάνιο…
Αξιολογήσεις
Δεν υπάρχει καμία αξιολόγηση ακόμη.